Nowoczesne parki Paryża

Współczesne parki powstają na obszarach zdegradowanych. Zakłada się je najczęściej na terenach „z odzysku”, powodem jest brak wolnych przestrzeni w mieście. Są to grunty po dawnych kopalniach, hutach, stoczniach, koszarach wojskowych, zaniedbanych dzielnicach mieszkaniowych itp. Pierwotne funkcje tych miejsc  wpisują się  we współczesny krajobraz. Dąży się do pozostawienia charakterystycznych form ukształtowania terenu, obiektów budowlanych, pozostałości maszyn. Są one śladem tego jaką rolę pełniła kiedyś ta przestrzeń i istotnym  elementem krajobrazu. W projektowaniu takich parków nie bez  znaczenie jest podłoże ekonomiczne. Demontaż konstrukcji byłby bardziej kosztowny od przeprowadzonych tam prac zabezpieczających i adaptacyjnych. W dzisiejszych warunkach te pozostałości nabierają nowych znaczeń. Co więcej stają się główną atrakcją parku, nadając mu niepowtarzalny charakter.

Park La Villete

W 1982 roku. władze Paryża ogłosiły międzynarodowy konkurs na Park XXI wieku. Wpłynęło 450 prac. Laureatem konkursu i twórcą pierwszego nowoczesnego parku w paryskiej dzielnicy La Villete został Bernard Tschumi. Zwycięski projekt spowodował odejście od wcześniejszej formuły parku, którą można określić jako krajobrazową, wywodzącą się z XVII wiecznej tradycji parków angielskich. Gdzie natura była przedstawiana przez swobodny układ polan, lasów, ścieżek, stawów, potoków, kaskad nawiązujących do krajobrazu wiejskiego. Tschumi w swoim projekcie zgodnym z duchem postmodernizmu, stworzył przestrzeń wielowątkową. Poprzez wprowadzenie obiektów o funkcjach edukacyjnych i kulturalnych sporządził swego rodzaju „zielony salon miasta”. Uwagę skupił na bryłach, ich formach, oraz wzajemnych relacjach między nimi.

Parki XXI wieku

Projekt ten stał się wyznacznikiem i kierunkiem rozwoju parków w XXI wieku. Autor będąc architektem nie orientował się w doborze roślin. W swojej koncepcji zieleń podzielił na niską – powierzchnie trawiaste i wysoką – zagajnik. Nadał tym powierzchniom geometryczną, podporządkowaną całości formę. Park zlokalizowany na terenie byłej paryskiej rzeźni  i targu zwierząt, rozciąga się na ponad 55 ha. Podzielony przez dwa kanały St. Denis Canal niegdyś używany do transportu ładunków i towarów, oraz Ourcq Canal w przeszłości dostarczający wodę pitną dla miasta Paryża. Z tamtego okresu pozostała fontanna z Lwami, z której zwierzęta prowadzone na rzeź piły wodę, poczta, posterunek policji, Pawilon Styczniowy  i dawna sala sprzedaży, w której obecnie mieści się Miasteczko Nauki i Techniki. Park jest miejscem rozrywki i wypoczynku. Odbywa się tu szereg imprez kulturalnych tj. spektakli, koncertów, konferencji i wystaw.

10 tematycznych ogrodów w Parku La Villete

Park jest podzielony na 10 ogrodów tematycznych między innymi lustra, wydm, cieni, bambusa, mgły, winorośli. Trzy z nich to tereny zabaw dla dzieci. Największą atrakcją jest ogród smoka. Można się tu wspiąć na olbrzymią rzeźbę w kształcie smoka, by zjechać z niej w dół na smoczym języku. Przez park biegną niebieskie betonowe ścieżki  symbolizujące filmowe taśmy, łącząc  ze sobą ogrody, z których każdy jest inną filmową sekwencją.

Błędy Tschumiego w projekcie parku

Początkowy zachwyt parkiem La Villette z czasem przerodził się w krytykę, a jego koncepcja okazała się porażką. W 2005 roku projekt Tschumiego zajął pierwsze miejsce w rankingu na najmniej przyjazną przestrzeń publiczną. Kolejne współczesne paryskie parki były już dziełem architektów krajobrazu. W projektach zostały odwrócone proporcje między architekturą, a zielenią. Park został przywrócony roślinom. Dlatego obiekty użyteczności publicznej będące u Tschumiego we wnętrzu parku zostały przeniesione na obrzeża. W środku znalazły się tylko niewielkie obiekty służące do obsługi wypoczywających.

Park Andre – Citroëna

To kolejny nowoczesny park w Paryżu. Powstał na 14 hektarowym terenie, na którym niegdyś mieściła się fabryka samochodów. W 1970 roku fabryka została przeniesiona poza granice miasta. Park powstał w 1992 roku. jako nowoczesny post-modernistyczny twór wyobraźni Alaina Provesta i Gillesa Clementa. Przyświecała im idea połączenia sztuki, architektury, natury i ruchu. W swoim założeniu architekci poprzez element wody i topiarów nawiązali do baroku.

Kolorowe ogrody w parku Citroëna

W parku znajduje się Ogród Biały gdzie rosną  rośliny o  białych  kwiatach. Miejsce to jest najmniej formalne. Jest jedynym obszarem w parku gdzie odwiedzający mogą wyprowadzać psy, jeździć na rowerze, bawić się na znajdujących się tu placach zabaw. To  najbardziej popularne miejsce wśród bywalców parku. Kontrastuje z pustką  i spokojem Czarnego Ogrodu, który jest przeznaczony do wypoczynku biernego, gdzie roślinność jest tak dobrana, by uspakajać odwiedzających. Ogród Czarny oraz Ogród Biały budują wzajemne napięcie poprzez zestawienie kolorów, formy i atmosferę. Biały jest dosłownie yin do Czarnego yang. Sześć pozostałych ogrodów tematycznych reprezentuje alchemiczne transmutacje, nawiązując do kolejnych faz przemiany metalu, jego koloru, planety, przypisanego dnia tygodnia,  stanu wody i zmysłu.

Niebieski- miedź- Wenus – piątek – deszcz – węch.

Zielony – cyna – Jowisz – czwartek – woda źródlana – słuch.

Pomarańczowy: rtęć – Merkury – środa – potoki – dotyk.

Czerwony – żelazo – Mars – wtorek – wodospady – smak.

Srebrny – srebro – Księżyc – poniedziałek – rzeki – wzrok.

Złoty – złoto – Słońce – niedziela – parowanie – intuicja

 Symboliczna kompozycja parku

Ogrody są od siebie oddzielone od przez wąskie kanały wodne.  Żwirowe ścieżki wiążą poszczególne ogrody niczym symboliczny strumień czasu.  Park ten jest pełen filozoficznej gry znaczeń i form. Kompozycja tworzy całość formalną i symboliczną: jest wędrówką człowieka przez świat przyrody ożywionej i nieożywionej.

Park Bercy

Powstał na miejscu dawnych składów win nad Sekwaną. Ten 13 hektarowy park jest koncepcją francuskiego projektanta J.Le.Caisne’a. Istniejące budynki adaptowano, do współczesnych potrzeb. Zachowano poprzeczne alejki składów odchodzących od Sekwany oraz istniejący starodrzew ponad 500 platanów. Parkowi nadano nowoczesną formę przestrzenną osnutą na kanwie prostokątnych podziałów, zachowując ciągłość historyczną miejsca.

 Trzy ogrody w parku Bercy

•  Romantyczny, który obejmuje stawy i wydmy.
•  Kwietny, który składa się z dziewięciu tematycznych ogrodów,  inspirowanych  francuskimi ogrodami. Znajduje się tam ogród różany, labirynt, pachnący ogród, altany ogrodowe, warzywnik, winnica i sad.
•   Łąki jest to obszar otwartych trawników w cieniu wysokich drzew. Dawne wyposażenie przemysłowe terenu pozwoliło zachować klimat tego miejsca.

Oddziaływanie przestrzeni na człowieka

Odwiedzając nowoczesne parki nasuwa się myśl, że miejsca te, będące obiektami użytkowymi, można  uznać za dzieła sztuki. Projektując nowoczesne parki jedni architekci stawiają na formę inni na funkcjonalność. Parki XXI wieku są wytworem ich wyobraźni z pogranicza architektury, rzeźby i urbanistyki. Cel kompozycji krajobrazowej jest w ogólnym zarysie zawsze ten sam – oddziaływanie przestrzenią na człowieka. Jednak w dobie natłoku wrażeń istotna jest siła tego oddziaływania. Złożoność i niejednoznaczność ma przyciągnąć uwagę.  Jednocześnie zmusić do refleksji nad ludzkim życiem, przyrodą i postępem cywilizacji.  Za kompozycją kryje się często jakaś idea, mniej lub bardziej zrozumiała. Dla odwiedzających park najważniejsze jest to, by czuć się w nim dobrze.